Hennep voor isolatie van woningen groeit in Woerden

Al ruim twintig jaar heeft Achmea Real Estate samen met bouwer Roosdom Tijhuis namens BPL Pensioen en Rabobank Pensioenfonds een grondbank met diverse grondposities. Op een van die posities, een perceel van BPL in Woerden, wordt nu hennep geteeld. Met dit vezelgewas kunnen woningen worden geïsoleerd.

Hennep zonder THC. Ongeschikt voor de menselijke consumptie, maar uitstekend isolatiemateriaal. Achmea Real Estate is samen met Roosdom Tijhuis een experiment gestart in Woerden om dit vezelgewas zelf te verbouwen. “Dit idee is bij mij ontstaan vanuit het samenwerkingsinitiatief Building Balance”, legt ESG-manager Jolien de Jongh uit. “Building Balance is een non-profit organisatie die het gebruik van biogrondstoffen in de gebouwde omgeving versneld opschaalt. Ze hebben het van land tot pand-project opgezet en hiervoor een kopgroep van beleggers en ontwikkelaars benaderd om mee te doen. Dit past perfect in onze zoektocht naar de wijze waarop wij biobased materialen kunnen gebruiken in de vastgoedprojecten van onze institutionele klanten. Vergeleken met traditionele isolatiematerialen is hennep veel duurzamer. Hiermee kunnen wij een belangrijke stap zetten naar het behalen van de klimaatdoelen van het Parijsakkoord.”

Klik op de afbeelding voor de video "Van land tot pand - Deel 1"

Experiment

Building Balance bracht Achmea Real Estate en Roosdom Tijhuis weer in contact met BouwBoeren. BouwBoeren is een kleine onderneming, bestaande uit twee broers: Luc en Wout de Wit. Zij sluiten regionale teelovereenkomsten met boeren en in onderling overleg wordt er gekozen voor de verbouw van een gewas. De Jongh: “Tot het moment van bebouwen worden de grondposities in pacht uitgegeven aan boeren, die het onder meer gebruiken voor de compensatie voor hun toegestane mestquota. Nu hebben wij een vaste pachter gevonden van een perceel van 4,6 hectare in Woerden om mee te doen aan ons experiment. Loonbedrijf H.A.B.O. heeft het zaaien voor zijn rekening genomen.”

Het verbouwen van de hennep levert ruim 27.000 kilo droge stof op en legt 41 ton CO₂ vast. Hiervan kan ruim 200 kubieke meter isolatiemateriaal worden gemaakt en dat is genoeg voor ongeveer vier eengezinswoningen. De Jongh: “Het oogsten gebeurt in september. Maar om eerlijk te zijn weten we niet of de oogst lukt. Als het de hele zomer regent, is er een kans dat de oogst mislukt. Daarom hebben we afgesproken dat de boer geen pacht hoeft te betalen, als compensatie voor het bedrijfsrisico. Als de oogst slaagt – en dat hopen we natuurlijk - gaat de opbrengst wel naar de boer.”

Ander verdienmodel

De boer loopt onderaan de streep weinig risico. De Jongh: “Wij willen de bouwsector verduurzamen en het zou mooi zijn als we tegelijkertijd een ander verdienmodel voor boeren kunnen creëren. Het mes snijdt aan meerdere kanten. Het zorgt voor verlaging van CO₂-uitstoot bij de boer en er komt minder stikstof vrij in de bouw, omdat je met duurzame en natuurlijke materialen gaat werken. Daarnaast verlaagt het de CO₂-uitstoot van de bouw- en verduurzamingsactiviteiten in onze vastgoedportefeuille.”

De Jongh ziet dat de duurzaamheidsgedachte inmiddels diep is doorgedrongen in de bouw- en vastgoedwereld. “Het heeft een tijd geduurd voordat het tussen de oren zat, maar nu het steeds breder wordt gedragen en men er ook de noodzaak van inziet, zal die gedachte niet snel meer verdwijnen. Bij de boeren zie ik hetzelfde. De pachter die met ons dit experiment aangaat, doet het uit respect voor de aarde. Hij staat ervoor open om te kijken op welke andere manieren hij zijn bedrijf kan runnen. Ik geloof dan ook dat er genoeg boeren open voor staan om (een deel van) hun gronden aan te wenden voor het verbouwen van vezelgewassen waar materialen voor onder meer de bouw van gemaakt kunnen worden. Mits het voor hen een succesvol businessmodel oplevert.”

Enorme piek

De bouw is nog steeds een zeer grote uitstoter van CO₂. De sector heeft dus ook een grote verantwoordelijkheid om hier verandering in aan te brengen, vindt De Jongh. “We willen binnen de anderhalve graad opwarming van de aarde blijven, maar we hebben ook meer woningen nodig. En de bestaande woningvoorraad moet verder worden verduurzaamd. Dat moeten we óók op een milieuvriendelijke manier doen. Anders veroorzaken we alsnog een enorme piek in CO₂-uitstoot en halen we de klimaatdoelen ook niet."

Experiment geslaagd

Wanneer is het experiment met de verbouw van hennep geslaagd. Als er met succes in september wordt geoogst? “Nee”, stelt De Jongh. “Als de hennep wordt verwerkt en wordt toepast in de nieuwe of bestaande bouw. En als het voldoende oplevert voor de pachter, zodat hij er ook zonder onze steun een vervolg aan kan geven.”

Biobased verbouwen en bouwen

De Rijksoverheid kwam onlangs met de handreiking Biobased (ver)bouwen. Daarmee komen de mogelijkheden voor landbouwers om biobased bouwmaterialen te telen beter in beeld. Aansluitend formuleerde het Rijk de Nationale Aanpak Biobased Bouwen. Dat beschrijft de doelen, activiteiten en organisatie die nodig zijn om de markt voor biogrondstoffen in de bouw op te schalen. Alles om de verschillende werelden, van landbouw tot verwerker van de grondstoffen tot aan bouwers, bij elkaar te brengen. Dat helpt bij diverse opgaven: bij de verduurzaming van de landbouw, de industrie en de gebouwde omgeving. Het heeft ook een positieve impact op de circulaire doelen, natuurontwikkeling en ruimtelijke kwaliteit. Building Balance, waar Achmea Real Estate mee samenwerkt, is de non-profit organisatie die zorgdraagt voor het opschalen van het gebruik van biogrondstoffen in de gebouwde omgeving. Die organisatie focust zich op vier gewassen die de meeste kans hebben: graanstro, olifantsgras, hennep en vlas. Dat aangevuld met reststromen uit biomassa van beheer, bijvoorbeeld van bermen, en de tuinbouw.