7 vragen aan Anke Huntjens, bestuurder woningbouwcorporatie Eigen Haard
“Ik zoek de oplossingen in solidariteit en in samenwerken”
Anke Huntjens is sinds 2023 bestuurslid van woningbouwcorporatie Eigen Haard. Samen met Arco Groothedde vormt zij de Raad van Bestuur. Huntjens wil best groot denken, bijvoorbeeld over duurzaamheid, maar alleen als dat gepaard gaat met het zetten van concrete stappen. Het liefst samen met bewoners en andere partijen in de wijken waar Eigen Haard woningen heeft.
Waar kunnen we u van kennen?
“Voornamelijk als bestuurder van Eigen Haard. Als corporatie werken we aan goede, betaalbare woningen voor lagere en middeninkomens in de regio Amsterdam. Dat gaat over honderd buurten, in negen gemeenten en maar liefst 58.000 woningen. We zijn er niet alleen voor een dak boven je hoofd, maar we willen ook dat je in een fijne buurt kunt wonen. Die belofte alleen al schept verplichtingen, want die buurt creëer je niet in je eentje als woningcorporatie. En dus moeten we contacten leggen. Allereerst met de bewoners zelf, maar ook met wijkagenten, buurtverenigingen, zorg- en welzijnsorganisaties, gemeente en collega corporaties. Daarbij ga ik zo vaak als het kan, langs in de wijken. Met collega’s op stap. Het is goed om je voelsprieten uit te steken. Wat vinden onze huurders van wat we doen? Een mooi voorbeeld was mijn bezoek aan het Leefkringhuis in Amsterdam-Noord. Samen met deze organisatie werken we aan ‘sociaal renoveren’: niet alleen fysiek aan de slag, maar ook meteen sociaal. Heb aandacht voor de mensen! Daarnaast ben ik voorzitter van ARCAM, het architectuurinstituut in Amsterdam. Goed om daar na te denken over hoe steden zich ontwikkelen en in de toekomst eruit komt te zien. Als laatste: ik mag ook graag naar mijn buurtkroeg gaan. Ik ben er niet wars van om daar een vrijdagmiddag of een avond te gaan zitten. Heerlijk.”
Wat is de belangrijkste uitdaging in uw vakgebied?
“Heb je even? Ik doe dit werk omdat ik geloof dat corporaties van toegevoegde waarde zijn in onze samenleving. Ik geloof in solidariteit in onze samenleving en dat er nog steeds de zorg is voor mensen voor wie het niet vanzelfsprekend is om een dak boven het hoofd te hebben. Financiering, hoe kunnen we nu en ook in de toekomst financieel gezond blijven, maar ook duurzaamheid en de helaas niet consistente wet- en regelgeving, zijn zaken waar ik me druk om maak. Er komt heel veel op ons af als corporatie. Ook qua veiligheid in wijken. De afgelopen jaren is het aantal explosies enorm toegenomen. Voor onze huurders is dat heel heftig. Daarnaast zien we een toename van bewoners die zorg en ondersteuning nodig hebben. Dit gaat gelukkig heel vaak goed, maar als het niet goed gaat, ontbreekt het aan opvang en begeleiding. Als corporatie kunnen we al die zaken niet alleen oplossen. Dus moeten en willen we samenwerken. Waarbij ik ook weet dat het mensenwerk blijft. Als je het langs de lijn van regeltjes gooit, dan wordt de vraag al snel ‘wie heeft hier gelijk?’ Ik ben dus meer van de verbinding leggen en ook van het duidelijk zijn naar elkaar toe. Wie is in de lead om dit probleem op te lossen?”
Sinds wanneer houdt u zich bezig met verduurzaming?
“Phoe, ik heb niet een exact moment waarop duurzaamheid in mijn leven kwam. Ik kan wel vertellen dat ik zelf meerdere kleine stapjes zet. Boodschappen doen bij de supermarkt die producten uit de omgeving aanbiedt, minder lang douchen en we hebben een geveltuin met veel groen. Ik kijk ook kritisch of mijn kleding uit Europa komt, in plaats van een verder weg gelegen land. We pakken een deken op de bank als het kouder wordt. Ik weet het, het zijn kleine zaken. Ik eet minder vlees. Maar ik ben geen heilige. Bij Eigen Haard werken we hard aan de verduurzaming van onze woningen. Uitdaging voor ons is dan dit te doen, zonder dat de betaalbaarheid voor onze huurders in het geding komt. Wij zoeken dan naar oplossingen die hand in hand gaan: want door te isoleren, hebben huurders minder kosten aan energie. We hebben overigens afgesproken dat isolatiemaatregelen niet doorwerken in de huur. Maar je kunt van huurders die het financieel moeilijk hebben niet verwachten dat ze naar een winkel gaan waar duurzame producten verkocht worden tegen een hogere prijs. In de ‘rijkere groepen’ wordt daar soms te makkelijk over gedacht.”
Corporaties moeten meer woningen bouwen en verduurzamen. Daar heb je enorm veel geld voor nodig…. Loopt dat spaak?
“Eerlijk gezegd ja. We investeren meer dan we aan huren binnenkrijgen. Dat kan een tijd goed gaan en we vinden ook dat dat moet, maar uiteindelijk loopt dat natuurlijk scheef. Dat komt ook door wisselingen van kabinetsbeleid. We hebben consistentie nodig, ook in wet- en regelgeving. Al snel is de gedachte in de politiek: corporaties kunnen het wel betalen. Ook al voelen wij ons verantwoordelijk en we pakken vraagstukken op, we kunnen zo niet eindeloos doorgaan. We moeten woningen bouwen, woningen verduurzamen, maar we willen ook een fijne woonomgeving bieden en de huur betaalbaar houden. Terwijl er ook elementen spelen zoals veiligheid. In sommige delen zelfs ondermijning en criminaliteit. Dus groots nadenken over duurzaamheid is goed, maar ik zet er ook kleinschalige, concrete stappen tegenover. Zo hebben we bij de renovatie van het Rivierenhuis in Amsterdam-Zuid, samen met onze ketenpartner, een circulaire scorekaart ontwikkeld. Resultaat is dat we biobased isolatiemateriaal toepassen en dat leidt tot een aanzienlijke CO2-reductie. Zonder extra kosten. Om het anders te zeggen: laat groot denken niet in de weg staan van concrete stappen. Dat is mijn levenswijsheid. In dit licht: alles wat we doen bij onze corporatie draagt bij aan een fijner thuis voor onze bewoners. Dat is het mooie van werken bij een corporatie.”
Wat doet Eigen Haard met duurzaamheid?
“We zijn onderdeel van de Noord-Hollandse bouwstroom. Daarin werken corporaties en marktpartijen samen aan kwalitatief duurzame en betaalbare woningen. Het gaat daarbij om fabrieksmatige bouw. We hebben ook een aantal pilots met houtbouw lopen. Die woningen zijn nu nog duurder om te bouwen dan bij traditionele bouw. Maar dat is ook leergeld. We hebben het vertrouwen dat de kosten in de toekomst omlaaggaan. Dat is nu nog niet zo en daarom zit je met het probleem van schaalbaarheid. Vraag daarbij voor ons en onze partners is: hoe krijgen we deze werkwijze goedkoper en beter voor elkaar? Zo’n vraag beantwoord je alleen door samen te oefenen. En dat doen we dus ook. Als laatste: biobased isoleren doen we al sinds 2018. We zitten in een koplopersgroep waar we kennis en kunde delen en we experimenteren. Wat kunnen we nog meer doen? Telkens zoeken naar innovatie. Ook werken we samen met Universiteit Wageningen in Living Labs om beter om te gaan met groen in onze projecten, indachtig de uitdagingen in wateropvang en hittestressreductie. Verder hebben we een scorekaart ontwikkeld waardoor je kunt zien welke impact een circulaire maatregel heeft. We zijn er trots op dat we dit soort initiatieven nemen, maar laten dat misschien wel onvoldoende blijken. Van nature zijn we als organisatie bescheiden.”
Stel: u bent 1 dag dictator in Nederland en u hebt onbeperkte macht. Welk besluit neemt u dan?
“Dictator zijn, de gedachte alleen al… Ik ben van het samenwerken. Dus het dictatorschap staat ver van me af. Die vorm werkt in mijn beleving niet. Maar ik zal de vraag toch beantwoorden. Ik zou namelijk graag hebben dat we in dit land meer nadenken vanuit het welzijn van mensen. Daar hoort het woord solidariteit bij. Ik vind namelijk dat iedereen – en dan ook echt iedereen – recht heeft op fatsoenlijk wonen, fatsoenlijk onderwijs en fatsoenlijke zorg. Dat zou vanzelfsprekend moeten zijn, een bestaansrecht, maar dat is het nu niet. Ik wil een solidair land waarin we voor elkaar zorgen. Daarnaast zou ik snijden in het aantal regels waar we als corporaties aan moeten voldoen. Als we voor de middeninkomens willen bouwen, kan dat nu niet geborgd bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Dan moeten we naar een bank toe. Als we wel naar het WSW toe zouden kunnen, kunnen we veel meer investeren. Verder moeten gemeenten ervoor zorgen dat dertig procent van het woningbestand bestaat uit sociale huurwoningen. Nieuwkomers in ons corporatievak verbazen zich over de hoeveelheid regels. Ik weet niet anders, maar het zijn er best veel. Ik snap het wel: na ieder incident komt er vanuit de politiek een roep om nieuwe regels. Gestapeld vormen die regels een blok aan het been. Zodanig dat je denkt: wie helpen we nog met welke regel?”
Is de wereld in 2050 duurzamer dan vandaag?
“De veranderingen lijken elk jaar sneller te gaan. Als ik 25 jaar terugkijk, had ik niet kunnen voorspellen waar we nu staan. Vijfentwintig jaar vooruit kijken is voor mij een te verre horizon. Ik ben een optimistisch mens, dus ik denk dat de wereld duurzamer zal zijn. Waar we dan als Eigen Haard staan, weet ik niet. Wat ik wel weet is dat al onze woningen dan zijn aangepakt. Deze zijn gesloopt en vervangen door nieuwbouw of verduurzaamd. Zodat ze voldoen aan de eisen van die tijd. Of we tegen die tijd als samenleving nul CO2 uitstoten? Dat antwoord moet ik je schuldig blijven. Ik weet het gewoon niet. Wat ik wel hoop, vooral voor mijn zoon, dat we dan nog in een fijne wereld wonen. Dat het er goed toeven is, dat er ruimte is om te ademen en dat klimatologische effecten meevallen. Kortom, dat het er leefbaar is. Zodanig dat je ook in een stad als Amsterdam nog steeds kan blijven wonen. Ook daar kom ik terug op mijn thema: om daarvoor te zorgen, moeten we samenwerken. Je kunt niets in je uppie. Misschien is dat ook wel de conclusie van al die duurzaamheidspilots: We werken nog te veel op eilanden. Hoe verbinden we die eilanden een elkaar zodat we schaal kunnen maken? Daar zijn we in Nederland nog niet uit.”
